De schadelijke stoffen PFOS en PFOA zijn aangetroffen in bijna alle stalen van de bodem (kippenren en moestuin), compost, eieren, huisstof en serum, maar niet in water of in groenten. Dat blijkt uit een beperkte studie bij 19 mensen die niet in de huidig gekende no regret-zones wonen en veraf van PFAS-verdachte locaties of hot spots, meldt het Vlaamse Departement Omgeving donderdag. Volgens de PFAS-opdrachthouder Karl Vrancken gaat het wel niet om alarmerende hoeveelheden.
Om meer inzicht te verkrijgen in hoe per- en polyfluoralkylverbindingen (PFAS) vanuit het milieu in het menselijk lichaam terecht kunnen komen, werden PFAS in de mens en in meerdere milieucompartimenten, zoals bodem, compost, eieren, water, zelfgeteelde groenten en huisstof, gemeten.
Het Departement Omgeving benadrukt dat het gaat om een “eerste beperkte” studie met 19 deelnemers die niet in de huidig gekende no regret-zones wonen en veraf van PFAS-verdachte locaties of hot spots aangezien het de bedoeling was de blootstelling van de algemene Vlaamse bevolking te onderzoeken. “Dit beperkt onderzoek heeft toegelaten om een meetmethode te ontwikkelen en uit te testen en kan verder toegepast worden in de volgende Vlaamse humane biomonitoringcampagne”, luidt het.
Uit het onderzoek blijkt dat PFOS en PFOA werden aangetroffen in bijna alle stalen van de bodem (kippenren en moestuin), compost, eieren, huisstof en serum, maar niet in water (regen-, grond- of leidingwater) of groenten. In de eieren werden de hoogste concentraties waargenomen voor PFTeA en PFDoA.
Naast commerciële voeding dragen ook een aantal milieucompartimenten bij tot de menselijke blootstelling. Statistische technieken wijzen op een mogelijke bijdrage van huisstof, eieren en bodem tot de humane blootstelling. In huisstof worden voor sommige PFAS hogere gehalten waargenomen als er bepaalde bouwmaterialen aanwezig zijn in de bemonsterde ruimtes. Het gaat dan onder meer om ramen van kunststof, bezette welfsels, een houten plafond en een laminaatvloer.
Karl Vrancken, de PFAS-opdrachthouder van de Vlaamse overheid, lichtte donderdagavond in het VRT-programma Terzake toe dat het niet gaat om niveaus die alarmerend zijn of die tot een risico leiden. Het is ook niet zo dat bij elke meting PFAS werden vastgesteld. Het gaat dus op die plaatsen niet om niveaus die alarmerend zijn. Om risico’s terug te dringen, kunnen mensen de blootstelling proberen te beperken. Vrancken zal het komende half jaar in gesprek gaan met de industrie om die te overtuigen proactief alternatieven te gebruiken. “Men kan vanuit de industrie vooroplopen”, benadrukt hij. Vanuit Europa wordt overigens een uitfasering voorzien.
Wat eieren van vrije uitloop betreft, geldt er geen algemeen risico. In specifieke risicozones wordt het eten van die eieren wel afgeraden. Maar ook buiten die gebieden kan er een verhoging zijn, die dan te maken heeft met andere factoren, zoals de voeding van de kippen, legde Vrancken uit. Dat moet echter nog verder worden onderzocht.
In Zwijndrecht, waar de fabriek van 3M gevestigd is, raadt Vrancken de bewoners aan de bestaande ‘no regret’-maatregelen te volgen. Ook zouden ze best deelnemen aan het bloedonderzoek en het saneringsprogramma dat in de steigers staat.
Wil jij toegang tot alle artikels van Het Nieuwsblad? Duik in onze plusartikels en lees er elke maand 3 naar keuze gratis.